Prvi hotel u Boki i primorju

Razvoju turizma i izgradnji prvog hotela svakako je doprinijela izgradnja prve pruge i uvođenje željezničkog saobraćaja 1901.

Dužina pruge na teritoriji Boke iznosila je 11 kilometara. Stanice su bile Sutorina, Igalo, Herceg Novi i Zelenika.

Krajnja destinacija je bila prelijepa Zelenika, koju su krasile plaže, more i zelenilo. Upravo na jednoj takvoj plaži nastao je „Pansion na zelenoj plaži“, koji je kasnije dobio ime „Hotel na zelenoj plaži“, a zatim „Hotel plaža“.

Osnivač hotela kao i samog hotelskog turizma u Crnoj Gori je Antal Mađar iz Budimpešte, koji se naselio u Boku 1895. u potrazi za izliječenjem.

Hotel “Plaža” u Zelenici danas kao napušteni zamak

Boravio je u poznatim evropskiom lječilištima, a zatim se nastanio u Zelenici.

U Zelenici je sagradio svoju porodičnu vilu 1899.

Imao je brojne ugledne prijatelje koji su ga posjećivali. Svi posjetioci su voljeli kraj u koji se Mađar nastanio i željeli su da se ponovo vrate. Mađar je proširio svoju vilu za smještaj gostiju i na taj način je i započet turizam u Boki.

Zgrada hotela podsjeća na stari zamak. Projektovao je sam Mađar. Zidovi su građeni od okolnih kamena, ugrađene su gvozdene stege, a građa i opeke su uvezene iz Venecije. Zahvaljujući kvalitetnoj gradnji izdržao je brojne događaje, nemarnosti, pa i zemljotrese, uključujući veliki iz 1979. (mada je tada značajno oštećen).

Hotel je bio popunjen u potpunosti tokom ljeta, a takođe u značajnoj mjeri i tokom zime (oko 30%). Osoblje je školovano u Marseju, Parizu i Njujorku i govorilo je više svjetskih jezika. Visok nivo usluge doprinio je da su u hotelu boravili brojni značajni gosti poput kralja Nikola Petrovića, kralja Petra I Karađorđevića, albanskog kralja Ahmeda Zogu i drugih.

Hotel je bio poznat i po egzotičnom parku. Antal Mađar je uvozio biljke i izgradio je park po uzoru na velike evropske parkove. Prvi je posadio palme vrste Phoenix chanariensis.

Takođe, Antal izdaje prvi turistički vodič za Boku Kotorsku i Crnu Goru, na njemačkom jeziku i to 1904.

Organizovao je izlete po okolnim lokalitetima koji su bili atraktivni za turiste. Antal je razvijao turističku djelatnost na visokom i profesionalnom nivou.

Umro je 1909. kada je porodični biznis naslijedio i nastavio njegov sin Adorjan. Adorjan je posebno unaprijedio poslovanje hotela u međuratnom periodu. Nije želio da služi okupatorima, zbog čega je protjeran u Italiju, iz koje se vratio 1945.

Tokom Prvog i Drugog svjetskog rata, hotel je pretvoren u vojnu kasarnu.

Godine 1949. izvršena je nacionalizacija hotela i porodica Mađar je izgubila hotel, koji je pretvoren u dečije odmaralište“Centar” iz Sarajeva (Sarajevsko odmaralište). Hotel je pretrpio brojna oštećenja, a namještaj je zamijenjen starim.

Od 1991. je bio sjedište Ratne mornarice vojske Jugoslavije.

Danas je hotel prazan i napušten. Postoji nada da će ova značajna građevina ponovo oživjeti i nastaviti svoju slavnu istoriju.